Minął już ponad rok, od kiedy UOKIK uzyskał nowe narzędzia ?kontroli? i karania przedsiębiorców. Wielu przedsiębiorców jednak chyba o tym zapomina.
Należy przypomnieć, że od 17 kwietnia 2016r Konsumenci mają nowe oręże do zawiadamiania o nieprawidłowościach w stosowanych przez przedsiębiorców wzorcach umownych.
Na podstawie nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2015 r., poz 1634) Prezes urzędu w trybie administracyjnym m.in. wydaje decyzje w sprawie zakazu stosowania niedozwolonych postanowień wzorców umowy.
Do czasu nowelizacji robił to Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Wiązało się to z koniecznością złożenia powództwa, a co za tym idzie pewną uciążliwością prowadzenia przedmiotowego postępowania.
Dodatkowo należy wskazać na czasochłonność prowadzonych tego typu spraw. Te wszczęte jeszcze ?na starym stanie prawnym? trwają niejednokrotnie do dziś ? Nie zawsze zachęcało to konsumenta do walki z przedsiębiorcą. Teraz wystarczy zawiadomienie Prezesa UOKIK.
Z pewnością cenną zmianą dla przedsiębiorców jest to, iż znowelizowane przepisy nie dają już pola do popisu organizacjom ?pseudo pro-konsumenckim? które to znalazły sobie niegdyś pomysł na biznes poprzez wyszukiwanie niedozwolonych klauzul, a następnie zastraszanie przedsiębiorców złożeniem pozwu. Ci zaś, nie chcąc ryzykować sprawy sadowej wpłacali pieniądze, aby ?ukręcić łeb? sprawie.
Dziwnym i kontrowersyjnym narzędziem, które nota bene jest stosowane w wielu branżach, jest uprawnienie UOKiK do wysyłania tzw. ?tajemniczych klientów? do przedsiębiorców, aby sprawdzić, czy przestrzegają swoich obowiązków.
To takie trochę zalegalizowanie prowokacji ?
Trudności w stosowaniu prawa.
Zrozumienia aktualnej procedury nie ułatwia porozrzucanie przepisów dotyczących klauzul w różnych aktach prawnych . Podstawowe to k.c, k.p.c. i oczywiście ustawa o.k.k.
Nieco zamieszania wprowadza też bardzo długi vacatio legis ( bo aż 10 lat ) w odniesieniu do rejestru klauzul abuzywnych. Postanowienia umowne uznane prawomocnym wyrokiem SOKiK za niedozwolone były wpisywane do rejestru klauzul niedozwolonych i od tego momentu ich stosowanie w obrocie z konsumentami było zakazane.
Na analogicznych zasadach do 2026 r. do rejestru będą trafiały klauzule tylko w tych sprawach, w których wniesiono pozwy do SOKiK przed 17.04.2016 r.
Natomiast w sprawach ?bieżących?, efektem postępowania w sprawie o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone jest wydanie przez Prezesa UOKiK decyzji administracyjnej. W treści tej właśnie decyzji rozstrzyga on czy dana klauzula ma niedozwolony charakter oraz zakazuje jej dalszego wykorzystywania.
Warto także wskazać, że taka decyzja UOKiK uznająca postanowienie wzorca umowy za niedozwolone ma skutek tylko w stosunku do przedsiębiorcy, który ją stosował oraz wobec wszystkich konsumentów, którzy zawarli z tym przedsiębiorcą umowę na postawie klauzuli wskazanej w decyzji.
Określane jest to jako tzw. kontrola abstrakcyjna postanowień wzorca umowy.
Wszystkie decyzje Prezesa publikowane są zaś na stronie internetowej UOKiK.
Podsumowując – jak to teraz wygląda?
Według aktualnych przepisów o uznaniu postanowienia za niedozwolone orzeka Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w drodze decyzji administracyjnej.
Pamiętajmy, że uchylenie przepisów k.p.c. dotyczących postępowania przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów nastąpi dopiero po upływie 10 lat od dnia ogłoszenia ustawy, tj. 18.04.2026 r.
Do tego czasu będą istnieją dwa odrębne reżimy postępowania ?
– sądowe
– i administracyjne.
Postępowanie administracyjne powinno być zakończone w terminie 4 miesięcy, a w sprawie szczególnie skomplikowanej nie później niż w terminie 5 miesięcy od daty jego wszczęcia.
Postępowanie nie będzie natomiast w ogóle wszczynane, jeśli od końca roku, w którym zaprzestano stosowania niedozwolonych, upłynęły 3 lata.
Najważniejsze regulacje:
- Prezes UOKiK w trybie administracyjnym wydaje decyzje w sprawie zakazu stosowania niedozwolonych postanowień wzorców umowy.
- Nie jest aktualizowany rejestr postanowień niedozwolonych
[Będą dwa rejestry! Nowelizacja wprowadza bowiem nowy rejestr decyzji Prezesa UOKIK, stary zaś będzie obowiązywał jeszcze 10 lat tyle tylko, że nie będzie aktualizowany!] ? zatem ? trzeba sprawdzać oba!
- Konsumenci mogą składać zawiadomienia do UOKiK w związku z podejrzeniem stosowania klauzul abuzywnych.
- Prezes UOKIK w decyzji ma możliwość nakazania usunięcia skutków naruszeń stosowania niedozwolonej praktyki poprzez np. usunięcie z umów pozostających w obrocie niedozwolonych postanowień umownych
- Za stosowanie klauzul niedozwolonych grozi sankcja w wysokości 10% obrotów.
- Prezes UOKiK ma możliwość skorzystania z instytucji tzw. tajemniczego klienta!
[UOKIK może wysłać kontrolera który udawać będzie potencjalnego klienta]
- Prezes UOKiK ma możliwość wydawania tzw. decyzji tymczasowych
- Wydłużony został termin przedawnienia praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów z roku do 3 lat
- Prezes UOKiK może publikować w mediach publicznych ?ostrzegawcze komunikaty? w sytuacji, kiedy uzna że działania przedsiębiorcy mogą stanowić istotne zagrożenie dla interesów konsumentów
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }