Sąd Rejonowy w Szczecinie: Jeśli agent nie pomagał w transakcji dotyczącej sprzedaży nieruchomości, nie dostanie on prowizji
Stan faktyczny był następujący:
Powodem w omawianej sprawie był pośrednik, który w 2017 r. zawarł z osobą chcącą sprzedać nieruchomość umowę pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Kontrakt podpisano na okres roku na zasadzie wyłączności. W umowie ustalono wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 40.000 zł. Stosownie do zapisu dotyczącego klauzuli wyłączności strony umowy postanowiły, iż w czasie trwania umowy za kontrahenta wskazanego przez pośrednika uznane zostaną wszystkie bez wyjątku osoby fizyczne, prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, z którym sprzedający nieruchomość zawarł umowę przedwstępną, warunkową, zobowiązującą, stanowczą, rozporządzającą, transakcyjną.
Nieruchomość sprzedano w 2018 r. Nabywca nie zgłosił się do sprzedawcy za pośrednictwem agenta, z którym ten miał zawartą umowę pośrednictwa w obrocie nieruchomościami na zasadzie wyłączności, lecz zgłosił się on bezpośrednio do sprzedawcy bez pośrednictwa jakiegokolwiek podmiotu.
Z uwagi na zawartą umowę, firma pośrednicząca zgłosiła się do sprzedawcy z roszczeniem o zapłatę wynagrodzenia prowizyjnego powołując się na postanowienia umowy zawartej na zasadzie wyłączności, w szczególności na ustalenia dotyczące ?kontrahenta wskazanego przez pośrednika?. Sprzedawca uznał, iż w takiej sytuacji, żądanie zapłaty jest bezzasadne, a pomiędzy stronami doszło do wymiany stanowisk w tym zakresie.
Z uwagi na brak porozumienia, firma pośrednicząca wniosła powództwo do sądu.
Oceniając klauzulę wyłączności oraz ustalenia stron dotyczące ?kontrahenta wskazanego przez pośrednika?, sąd wskazał, że z istoty umowy na wyłączność należy wnioskować, iż pozwany nie będzie korzystał z usług innych pośredników w obrocie nieruchomościami. Sprzedaż osobie nie wskazanej przez żadnego pośrednika w ocenie sądu nie może być traktowana jako naruszenie tak ustanowionej wyłączności. Doprowadziło to sąd do konkluzji, że w przedmiotowej sprawie pośrednik domaga się wynagrodzenia za zdarzenie, w którym w ogóle nie miało miejsce pośrednictwo w obrocie nieruchomością, a stosowne zapisy umowne, wskazujące na zasadność żądania wynagrodzenia prowizyjnego w tego typu sytuacji sąd uznał w tym zakresie za nieważne (art. 3531 w zw. z art. 58 § 3 KC).
Sąd uznał, iż zapisy umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami w zakresie, w którym umożliwia żądanie wynagrodzenia prowizyjnego w związku z od transakcji dokonanej przez zamawiającego z osobą niewskazaną wcześniej przez pośrednika lub innego pośrednika, pozostają w sprzeczności z naturą stosunku.
Konkludując, w ocenie sądu z istoty ?umowy na wyłączność? należy wnioskować jedynie okoliczność, że pozwany nie będzie korzystał z usług innych pośredników w obrocie nieruchomościami. Sprzedaż osobie nie wskazanej przez żadnego pośrednika w obrocie nieruchomościami, nie może być taktowana jako naruszenie zasady tej wyłączności w związku z zawarta umową.
Wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie, sygn. akt: XI GC 1869/18